Vaizin Adı ve Soyadı: Ahmet ÜNAL
Va’zın Konusu: Öfkeyle Kalkan Zararla Oturur
Vaazın Planı
A.Öfke Nedir?
B. Kur’an ve Hadislerde Öfke
C.Öfkenin Sebepleri
D.Hadislerde Öfkeyle Başa Çıkma Yolları
Vaazda Anlatılan Ayetler
الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (Ali İmran, 134)
فَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ (Şura, 36-37)
Vaaz’da Anlatılan Hadisler
Bir kulun yalnız Allah’ın rızasını gözeterek öfkesini yenmesinden Allah katında ecri daha büyük bir amel yoktur. (Seçme Hadisler, Hadis No: 166)
Gerçek pehlivan, güreşte rakibini yenen değil, öfkelendiğinde nefsine hakim olan kimsedir. (Sahi-i Buhari Muhtasarı Tecridi Sarih, Hadis No: 1999)
Bir adam Hz. Peygamber (S.A.V.) ‘e “Bana öğüt ver” dediğinde, Hz. Peygamber, “Gazaplanma” buyurdu. Adam dileğini birkaç kez tekrar etti. Hz. Peygamber “gazaplanma” diye buyurdu. (Riyazü’s-Salihin, Hadis No: 49)
Va’zın Özet Sunumu
Yüce Allah, İnsanoğluna türlü türlü duygular vermiş ve bu dünyada imtihana tabi tutmuştur. Bu hayatta imtihanı kazanabileceğimiz bir husus da, bize verilen duygulardan bazılarını dizginlenmesini bilmemiz gelmektedir. Bu duygulardan biride Öfke’dir. Öfke, “hoşlanmadık bir şeye karşı insanın duyduğu heyecan” anlamına gelmektedir.
Kur’an-ı Kerim’de takva sahiplerinin özelliklerinden biriside “Öfkelerini yutanlar” olduğu zikredilmiş, bu meziyette olanlar övülmüştür, Çünkü bu kişiler, nefislerine sabırla sahip çıkmışlar ve öfkelerinden herhangi bir eseri ortaya çıkarmamışlardır. Sevgili Peygamberimiz (S.A.V.)’de nefisle mücadeleyi büyük cihat olarak göstermiştir. İşte nefisle mücadelede başarılı olmanın yollarından biride öfkeye hakim olmaktır.
Öfke sebepsiz yere oluşmaz. Bilakis, insanın çok duyarlı ve çabuk etkilenmesine sebep olan birtakım şeyler mevcuttur. Bunları şu başlıklar altında zikredebiliriz.
1.Öfkenin sebebi, insan sağlığının bozulmasından kaynaklanabilir.
2.Öfkenin kaynağı, insan psikolojisinin bozulmasıyla ortaya çıkan bir husus olabilir.
3.Öfkenin kaynağı, insanın yaşadığı ahlaki çöküntülerden de olabilir.
Öfkelenmemek veya öfkeyi yenmek için, Hz. Peygamber Efendimiz (S.A.V.)’den bazı tavsiyeler gelmiştir. Bunları özetle şöyle sıralayabiliriz.
1.Öncelikle öfkelenmemeye çalışmalıyız.
2-Öfke anında Euzu-besmele çekmeliyiz.
3.Susmak da çarelerden biri olabilir.
4.Öfkeli olunan yerden başka bir yere gidilmelidir. Çünkü tebdili mekanda ferahlık vardır.
5.Abdest alınmalıdır.
6.Namaza durulmalıdır.
Öfke, insanın kendisini dengede ve güvende tutan bütün duygularını iptal etmesidir. Bu hal üzerinde olanların neler yapabileceği tahmin edilemez. Bu sebepten dolayı, daima kendimizde olmalıyız. Aklımızı kısıtlayan, şefkat duygularımızı hiçe sayan öfkemize hakim olmamızda kendimiz için birçok fayda vardır. Öfkeyle kalkan zararla oturmuş, sabretmeyenlerin sonu ise hep hüsranlık olmuştur. Nasıl ki, meyvelerin olgunlaşması sabırla olmakta ise, insanlarda sabırla ve öfkelenmemeyle ahlaken kemale erebilirler.
Yararlanılan Kaynaklar:
1.Kur’an-ı Kerim
2.Riyazü’s-Salihin, Türçe ve Tercüme Şerhi, Erkam Yayınları, İstanbul 2004
3.Sahih-i Buhar-i Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi, DİB Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1984
4.Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, c.1, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2006
5.Seçme Hadisler, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2006
6.Tefsirü’l-Nesefi, Ahmed İbn. Mahmud en-Nesefi, Beyrut 1999, c. I-III
7.Hak Dini Kur’an Dili, Elmalı’lı M.Hamdi Yazır, Akçağ Yayınevi, Ankara